ABD’de tıpta uzmanlık başvuruları çok fazla bileşene bağlı karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte USMLE skorları, tavsiye mektupları, tıp fakültesi transkripti, dekan mektubu, amaç mektubu (personal statement), mesleki edinimler (Amerika dışı ve içi mesleki deneyimler, USCE vb gibi), özgeçmiş dosyası, ırk, millet, mezun olunan tıp fakültesinin uluslararası bilinirliği gibi çok fazla faktör rol oynayabilir. Bu bileşenlerden bazıları herkesçe kabul edilen ve bilinen faktörlerdir, kimisi ise telafuz edilmeyen gizli oyunculardır.
ABD’de akademik tıp posizyonlarına başvuru (residency/fellowship/attending/staff/associate staff) çok benzer formatlarda yürütülür. Başvuru, adayın kurumla iletişime geçen bir eposta yazması ile genellikle başlar. Bu süreç, kurumun adaydan yollamasını istediği belgeleri listeyen bir mesajı kendisine göndermesi ile devam eder, ve sonrasında sürece karşılıklı elektronik posta trafiği ile devam eder. Kurum genellikle adaydan orjinal belgelerin taranmış (ya da fakslanabilecek) kopyalarını ilk aşamada ister ve bu belgeler alındıktan sonra adaya görüşme teklifi verir. Görüşme klasik anlamda bir tam günü kapsar, önceden kararlaştırılan bir günde adayın kurumdaki etkili bir çok kişi ile görüşmesinden oluşan bir süreçtir. Kurumlar adayın sunduğu tavsiye mektuplarının mektup yazarları tarafından direk olarak yollanmış orjinal hallerini mutlaka beklerler ve aday hakkında kesin karar vermeden (“match” için “rank order list submission” yapmadan ya da kesin “offer” göndermeden) bu orjinal mektupların göndericiler tarafından yollanıp karşı tarafa ulaşması gereklidir. Tavsiye mektupları zannedildiği gibi önceden alınan ve saklanan mektuplar değildir, spesifik bir başvuru için spesifik bir kişiden spesifik kuruma / kişiye yollanmak üzere istenen çok özel belgelerdir. Tavsiye mektupları, kanımızca kabulde rol alan en önemli belgelerdir.
USMLE skorları ve bunlardan alınan geçer notlar ile ulaşılan ECFMG sertifikası bir başvuruda gerek şarttır. ECFMG sertifikası ABD’de herhangi bir programa yerleşmek isteyen tüm IMG (yabancı tıp fakültesi mezunları) için olmazsa olmaz şarttır (sine qua non). USMLE skorları ve bunun önemi Türkiye’den başvuran bazı adaylarca yaygın şekilde yanlış anlaşılmaktadır. Türkiye’den başvuran adaylar, Türkiye’deki sistem olan TUS sınavının etkisi altında kalarak bazen USMLE’de yüksek skor almanın kendilerine bir posizyonu garantileyeceğini ya da yüksek USMLE skorlarının başka değişkenlerden bağımsız olarak kaliteli bir üniversite / hastane eğitim programına yerleşmeyi garanti edeceğini düşünebilmektedirlar. Kanımızca bu çok yanlış bir düşüncedir. ABD’de sistem Türkiye’de sistemden çok farklıdır. TUS sistemi adaya sınav sonucuna bakarak bir “kadro” verebilen bir sınavken, USMLE sisteminde USMLE sınav skorları adaya bir kadro garantisi vermediği gibi, başvurunun tüm diğer değişkenlerinden sadece bir tanesini oluşturur. ABD’de tıpta uzmanlık başvurusunun çok değişik ayağı vardır ve USMLE sınavlarını geçmiş olmak sadece bir gerek şarttır ancak yeter şart değildir. Oysaki Türkiye’deki sistemde TUS sınavından başarı göstermek gem gerek hem de yeter şarttır. Görüşme, değerlendirme, tavsiye mektubu gibi süreçlerin olmadığı bir sistem yürüten TUS sistemi bir ölçme değerlendirme sistemi olarak çok ilkel bir sistemdir. Kişinin hekim olarak hiçbir becerisini ölçmeden sadece yanıtladığı çoktan seçmeli sorularla uzman olacağı alana hekim yerleştiren bir sistemdir. ABD’deki sistem bu anlamda daha sofistike bir yapıya sahiptir ve hekimleri daha kapsamlı bir şekilde değerlendirerek uygun alanlara yerleştirmektedir.
Özet olarak, ABD’deki başvuru sistemi çok yönlüdür, USMLE skorları bu çok bileşenli başvuru sürecinin sadece bir parçasını oluşturur ve sanılanın aksine adayın pozisyona kabulünde belirleyici bir rol oynamamaktadır.
Dr.Ulaş Mehmet Çamsarı 28 Aralık 2011, Cleveland, Ohio, ABD
http://www.blog.usmer.org/2011/12/usmle-skorlari-ne-kadar-onemlidir/
3 Trackbacks